Η παρούσα ενότητα θα συμβάλλει στην εξαγωγή ορισμένων συμπερασμάτων σχετικά με την εργασιακή ασφάλεια των διαδικτυακών δημοσιογράφων. Ένα μεγάλο ποσοστό του δείγματος και συγκεκριμένα το 74% δήλωσε ότι ανήκει σε δημοσιογραφική ένωση ή σωματείο. Σε σχέση με αυτό το ποσοστό θα πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες παρατηρήσεις:
Ο αριθμός των δημοσιογράφων που δεν ανήκουν σε δημοσιογραφικές ενώσεις στη χώρα μας δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς σε μεγάλο βαθμό πρόκειται για «αφανείς» εργαζομένους, που δεν είναι καταγεγραμμένοι σε επίσημο μητρώο και δεν απολαμβάνουν συνδικαλιστικής εκπροσώπησης. Εκτιμάται ότι ο αριθμός των ανασφάλιστων δημοσιογράφων στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης είναι πολύ μεγαλύτερος σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους που απασχολούνται σε έντυπα και ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης. Ο αριθμός αυτός έχει γιγαντωθεί την τελευταία τριετία, εξαιτίας των ευρύτερων οικονομικών συνθηκών και της ανατροπής εργασιακών κεκτημένων, που είναι αναμφίβολα πρωτόγνωρη για τον δημοσιογραφικό κλάδο.
Κατά την περίοδο εκπόνησης της έρευνας η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών ανακοίνωσε την πρόθεσή της για δημιουργία μητρώου δημοσιογράφων – μη μελών της οι οποίοι εργάζονται σε ενημερωτικά διαδικτυακά μέσα, προκειμένου να καταγράψει την κατάσταση που επικρατεί σε αυτά και να προχωρήσει σε αναγκαίες παρεμβάσεις. Η πρωτοβουλία έγινε αποδεκτή από ορισμένους κύκλους με την προσδοκία βελτίωσης της εργασιακής θέσης των εν λόγω συντακτών. Ωστόσο σημειώθηκαν και σφοδρές αντιδράσεις από εργαζομένους που θεωρούν την κίνηση προσχηματική, καθώς οι Ενώσεις επί σειρά ετών κρατούν τις πόρτες τους κλειστές για τους διαδικτυακούς συντάκτες, επικαλούμενες τα καταστατικά τους.
Η εκτίμηση της ερευνήτριας είναι πως ο αριθμός των συντακτών – μη μελών ενώσεων είναι σαφώς μεγαλύτερος από αυτόν που αποτυπώνεται στην έρευνα. Η αδυναμία στην απεικόνιση του πραγματικού ποσοστού των συντακτών μη μελών ενώσεων οφείλεται αφενός στις τεράστιες δυσχέρειες ως προς τον εντοπισμό τους κι αφετέρου στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συντακτών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο απασχολείται σε διαδικτυακά μέσα που συνδέονται με παραδοσιακά Μ.Μ.Ε. του ίδιου ομίλου και παρέχει σε αμφότερα τις υπηρεσίες της. Το γεγονός αυτό συνηγορεί υπέρ της ένταξης των εν λόγω δημοσιογράφων στις Ενώσεις, σε χρόνο προγενέστερο της πρόσληψής τους στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης.

Αντίστοιχη έρευνα της VPRC το 2002 ανέδειξε επίσης τις δυσκολίες στο σχεδιασμό της έρευνας για τη δομή του δημοσιογραφικού επαγγέλματος από άποψη αντιπροσωπευτικότητας του δείγματος, για τους λόγους α) ότι είναι άγνωστος ο συνολικός αριθμός των δημοσιογράφων έστω και κατά προσέγγιση, β) ότι η κινητικότητα είναι τεράστια εξαιτίας της ευκολίας ανοίγματος και κλεισίματος μέσων, γ) ότι διάφορα χαρακτηριστικά, όπως η πολυθεσία και η αδυναμία προσδιορισμού της ανεργίας, είναι δύσκολο να καταγραφούν και δ) ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας αναπτύσσει νέες μορφές εργασίας, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την έρευνα της VPRC,  ποσοστό 52,1% δημοσιογράφων δεν ανήκαν σε καμία δημοσιογραφική ένωση.
Η Δ. Δημητρακοπούλου που επίσης διεξήγε έρευνα για τη χαρτογράφηση της επαγγελματικής κοινότητας των δημοσιογράφων το 2007 κατέληξε στα ευρήματα ότι οι μεν παραδοσιακοί δημοσιογράφοι που είναι μέλη ενώσεων ανέρχονται σε ποσοστό 65,6%, ενώ οι αντίστοιχοι διαδικτυακοί αγγίζουν το 25,5%. Έκτοτε οι ισχυροί μιντιακοί όμιλοι έχουν επεκτείνει κι εγκαθιδρύσει την κυριαρχία τους και στο διαδίκτυο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σύνθεση και τη δομή του προσωπικού που απασχολούν.

Ειδικότερα λοιπόν, το ποσοστό των συντακτών που ανήκουν σε δημοσιογραφικές ενώσεις κατανέμεται σε αυτές ως εξής: ποσοστό 65% των δημοσιογράφων είναι μέλη της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), 17% των συντακτών ανήκουν στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ), 10% στην Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ), 2% στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου-Ηπείρου-Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ), 1% στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ), 1% στην Ένωση Δημοσιογράφων Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΔΗΠΗΤ), 1% στο Σωματείο Εργαζομένων Μ.Μ.Ε. Λέσβου (ΣΕΜΜΕΛ), 1% στην Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, 1% σε δημοσιογραφική ένωση χώρας του εξωτερικού και 1% στην Ένωση Συντακτών Διαδικτύου (γράφημα 15). Ας σημειωθεί ότι στις περιπτώσεις δημοσιογράφων που ανήκουν σε περισσότερες της μιας ένωσης (λ.χ. σε ΕΣΗΕΑ και ΠΣΑΤ), η καταχώρηση έγινε σε εκείνη που αριθμεί τα περισσότερα μέλη.

 

  Ενδιαφέροντα είναι και τα ευρήματα αναφορικά με την υπαγωγή των διαδικτυακών συντακτών σε φορείς ασφάλισης. Παρά το γεγονός ότι το 74% του δείγματος δήλωσε μέλος δημοσιογραφικής ένωσης, μόνο το 56,13 % υπάγεται σε ασφάλιση ΕΤΑΠ/ΜΜΕ. Η κατηγορία που ακολουθεί είναι οι ανασφάλιστοι συντάκτες (16,60%) και οι ασφαλισμένοι σε ΙΚΑ και ΟΑΕΕ αγγίζουν τα ποσοστά 16,21% και 9,88% αντίστοιχα. Στην κατηγορία «Άλλο» ανήκει το 1,19%.

Ένα επίσης σημαντικό εύρημα της εμπειρικής έρευνας είναι ότι σχεδόν ένας στους τρεις δημοσιογράφους έχει δεύτερη δημοσιογραφική εργασία. Αφορά κυρίως τους συντάκτες που εργάζονται στην Αθήνα και το υπόλοιπο Αττικής, παρά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ειδικότερα, δεύτερη δημοσιογραφική εργασία διαθέτει το 29,64% των διαδικτυακών δημοσιογράφων, έναντι του 70,36% που διατηρεί μια μόνο κύρια απασχόληση. Στην αντίστοιχη έρευνα της VPRC βρέθηκε ότι το 48% των δημοσιογράφων έχει περισσότερες από μια εργασίες και ειδικότερα ότι το 36,5% έχει δυο δουλειές, το 8,5% τρεις και ποσοστό 3% τέσσερις. Η απώλεια θέσεων εργασίας, ως απόρροια της οικονομικής κρίσης, δικαιολογεί τη  συντελεσθείσα μεταβολή.